Studenten Beeldende Kunst Tom Onrust en Wouter van der Giessen schilderden zeepflesjes op de muren van winkelcentrum De Lunet in Breda met de tekst "Het komt allemaal wel goed, zo niet dan toch". Dé iconen van deze coronacrisis. Hiermee steken ze voorbijgangers een hart onder de riem.
Student Amber van Dinther interviewde hen.
De zeepfles als icoon
Ik las online dat jullie een serie muurschilderingen op winkelcentrum De Lunet hebben gemaakt om het winkelcentrum op te knappen en om mensen een hart onder de riem te steken in coronatijd. Hoe kwamen jullie tot dit project?
'Blind Walls Gallery, een organisatie die meerdere muurschilderingen in Breda realiseert, vroeg ons in de periode dat de pandemie startte een positieve boodschap neer te zetten', aldus Tom. 'Ik zag daarin direct een leuke samenwerking met Wouter terugkomen. We zijn binnen een paar tellen bij elkaar gekomen om ideeën te bedenken.
We kozen voor het uitstralen van een icoon. In deze tijd van corona kwamen er al heel snel veel iconen naar voren. We vonden de zeepfles het meest interessant, omdat het goed paste bij de sfeer van de Lunet. Een zeepflesje heeft de uitstraling van een oude reclameposter en we konden de tekst er goed op kwijt.'
Krantenknipsels
Wat zeggen de voorbijgangers van jullie muurschilderingen bij winkelcentrum Lunet?
'Op de een-na-laatste dag waren we aan het schilderen toen er een vrouw langsreed. Ze stopte en zei: 'Ik heb jullie gezien in de krant. Super leuk!' We spraken haar kort en toen fietste ze weer door.
Een paar uurtjes later kwam ze terug en had ze twee krantenknipsels helemaal netjes uitgeknipt, één van haar eigen krant en één van de krant van haar buurvrouw. We waren met zijn tweeën, dus dan hadden we er allebei eentje, zei ze. Het was zo lief. Dat was echt het mooiste moment met publiek.'
Samenwerking
Wat betekende jullie samenwerking voor dit project?
Tom: 'We hebben alles samengedaan. Voorheen, als Wouter en ik iets samen wilden doen, kwam het erop neer dat we een totaal ander beeld in ons hoofd hadden van wat het moest worden, dit leidde tot twee totaal verschillende schilderingen. Bij dit project hebben we vanaf het ontwerp tot aan het eindwerk alles samen gedaan. Dat vond ik wel een kwaliteit van dit project.'
Wouter: 'Wat ik wel van waarde vond van het project en wat ik echt als kwaliteit in het eindproduct zie, is dat we lol hadden en dat dat ook terug te zien is in het werk. Dat Tom me opbelde op een avond en zei: 'Ik heb een opdracht, wil je die samendoen en eigenlijk moeten we morgenochtend het ontwerp opsturen.' De hele avond hebben we gevideobeld, en binnen een avond hebben we de ontwerpen eruit gegooid. Dat hebben we vol energie en vol plezier gedaan en dat is terug te zien in het werk.'
Houd het plezier erin, doe gewoon doen wat je leuk vindt. Dat heeft voor mij heel veel deuren geopend.
Ga zo snel mogelijk de praktijk in, zodat je voor jezelf ook al een beeld kunt vormen van jouw werkpraktijk.
Presenteren in de openbare ruimte
Jullie hebben allebei ervaring met presenteren in de open ruimte. Hoe voelt het om je werk in de openbare ruimte te presenteren?
Tom: 'Ik vind het een prettige vorm. Vaak genoeg zitten we achter de laptop, of zijn we in de werkplaats bezig, maar in de open ruimte vind je een combinatie van werken en een nieuwe vorm van contact zoeken met mensen. Er zijn velen die langskomen. Je hebt het gevoel dat je deel uitmaakt van de straat en dat geeft een prettige werksfeer.'
Wouter: 'Als je klaar bent met het werk, en weer terug gaat naar je atelier, dan staat jouw werk nog steeds in de openbare ruimte, dat vind ik prettig. Iedereen mag dan vrij zijn er iets van te vinden. Mensen zijn dan vrij om er hun eigen mening over te vormen. Dat is anders wanneer je exposeert in een museum of galerie. Om daar naartoe te gaan, moet je eerst al de keuze maken dat je open staat voor het werk wat daar te zien is, terwijl in de open ruimte iedereen daarin vrij is.'
Welke werken hebben jullie eerder al geëxposeerd in de openbare ruimte?
Wouter: 'We hebben samen een muurschildering gemaakt in Roosendaal om de stad Roosendaal een nieuw krachtsymbool te geven. Bijna alle werken die ik in de open ruimte heb geëxposeerd zijn tijdelijk van aard. Op het centraal station in Breda stond vorig jaar het werk Upside Down, een werk dat ik samen met Onno Poiesz gerealiseerd had. Het werk stond ruim tien maanden in twee vitrines die de gemeente vrij maakt voor creatieve invulling.
Samen met Nick Dijsselbloem, vierdejaarsstudent Grafisch|Ruimtelijk Ontwerp, heb ik vorig jaar voor Festival Kaapstad in Tilburg de Klikohorde gemaakt. Dat is drie dagen tentoongesteld in Tilburg. En daarnaast had ik nog bij galerie Drift een werk op het dak staan. Het werk OOIT stond daar een maand lang op het dak.'
Over elkaar
Tom, wat zijn Wouters grootste kwaliteiten?
'Ik ken Wouter al zeven jaar, ik heb met hem ook een andere opleiding gevolgd. Zijn voor mij soms irritante koppigheid heeft ook ruimschootse kwaliteiten. Wouter heeft een heel duidelijk gevoel voor kleur. Ook zijn blik op objecten of vorm zijn grote kwaliteiten. Verder is het gewoon voor mij een hele goede vriend. Het is heel prettig dat hij durft te zeggen waar het op staat. Als iets niet goed is, dan zijn we kritisch op elkaar. Dat vind ik heel prettig.'
Wouter, wat zijn Toms grootste kwaliteiten?
'Tom is een heel goede ondernemer en een aanpakker. Dat is een van zijn grootste kwaliteiten. Hij ziet overal goud in en dat kan hij eruit halen. Ik denk dat hij zelfs zo’n doorzetter is, dat hij ervoor kan zorgen dat anderen ook doorzetten. Daarnaast vind ik dat hij dat sociaal-maatschappelijk betrokken is. Hij ziet waar speerpunten liggen en waar hij mensen kan samenbrengen.'
Waarin verschilt jullie makerschap?
Tom: 'Mijn makerschap is veel meer gericht op architectuur, circulair productgebruik en heeft een veel sterker economisch aspect. Ik ben meer gericht op de ondernemende rol. Ik heb meer interesse in management of leidinggeven.'
Wouter: 'Ik maak gewoon mijn eigen werk. Dat is wat ik het liefst doe. Mijn atelier is de laatste tijd gewoon een soort verzamelplek van spullen geworden. En die heb ik dan ook nodig om bijvoorbeeld sculpturen te kunnen maken. Dan moet ik gewoon een kast vol spullen hebben om gewoon iets te kunnen maken en daar bouw ik dan iets van. Dat is wat ik het liefste doe.'
Toekomstdromen
Wouter, wat is jouw grootste toekomstdroom? Wie hoop je te zijn over tien jaar?
'Huisje, boompje, beestje.' zegt Wouter lachend. 'Ik denk natuurlijk dat je carrièregericht bedoelt, maar huisje, boompje, beestje is zeker ook een toekomstdroom.
Ik heb altijd de droom gehad om heel grote muurschilderingen te maken. Dat veranderde naar hele grote sculpturen. Volgens mij is groot wel het kernpunt. Ik houd gewoon van grote dingen maken, die opvallen. Ik wil iets zichtbaar maken. Het grote en de publieke ruimte gaat allebei om aandacht genereren. Dat is iets wat ik altijd probeer, ook met het gebruik van kleur. Dat aandacht genereren hooft niet altijd een enorm zware achterliggende gedachte te hebben. Het gaat ook om kijken en leren kijken.
Voor mij gaat kust daar heel erg over. Dat je iets ziet en daar verwondert door raakt. Hey, wat is dat wat ik zie? We zien zo veel om ons heen dat we die aandacht daar een beetje kwijt voor raken. Iets groots, kleurrijks en opvallends is daar een hele lompe houding tegenover, maar het zorgt er ook voor dat je leert kijken. Ik wil 5 jaar na het afstuderen volledig voor mezelf te werken.'
Tom, wat is jouw grootste toekomstdroom? Wie hoop je te zijn over tien jaar?
'Ik probeer studio Onrust op te zetten. Met daarin meerdere personeelsleden die zich thuisvoelen. Ik wil een plek verzorgen waar mensen zin in hebben om te komen werken. Jammer genoeg mondt dat wel uit in een 9 tot 5 baan. Een huisje, boompje, beestje is in de avond heel prettig, zodat je dan lekker samen tv kunt kijken en een hapje kunt eten. Ik zoek een werkplaats waarvan je kunt leven, maar die je ook een goed gevoel geven. En niet zo van: ik heb het overleefd, en nu door naar de volgende want ik moet de huur betalen. Als kunstenaar moet je een realistisch beeld hebben van de toekomst. Ik kom uit een nuchter gezin waarin je zeker moet zijn van je zaken en zelfvoorzienend moet kunnen zijn.'
Huidige projecten
Met welk project zijn jullie momenteel bezig?
Wouter: 'Mijn eindexamenproject. De werktitel is Voorbeeldentuinen. Ik ga voor ongeveer tien voortuinen sculpturen maken. Momenteel ben ik bezig met het benaderen van buurtbewoners in de wijk Belcrum in Breda, om te vragen of hun voortuin deel uit wil maken van mijn grotere voorbeeldentuin. De sculpturen in alle wijken samen vormen een route.
Ik ben al een aantal maanden bezig met een onderzoek naar beeldentuinen. Eerst had ik het idee om de tuin hier in Breda te gebruiken, maar dat zat er niet echt meer in. Ik kan dat nog wel doen, maar dan kan niemand het zien en dat nekt me enorm. Ik vind het juist mooi als iedereen het kan zien en er aandacht aan kan geven. Dat is onderdeel van het werk. Zo lang het in het atelier blijft is het werk niet af, het moet echt gezien worden.'
Studeren in coronatijd
Hoe is het om in deze coronatijd aan AKV|St.Joost te studeren?
Wouter: 'Ik kwam twee weken geleden tot het besef dat het niet meer voelt alsof ik aan het studeren ben. Ik werk thuis en ik heb nog wat contact met docenten, maar dat zou eventueel na de academie ook nog wel kunnen. Ik doe mijn projecten buiten de muren van de academie. Het enige waardoor het nog voelt alsof ik studeer aan AKV|St.Joost, is dat er nog van alles geregeld moet worden voor het eindexamen.'
Voor Tom zijn het de laatste loodjes van zijn studiejaar: 'Wij moeten hierna nog een heel jaar. Ik was buiten de academie al wel ondernemend, dus er was geen complete leegte toen de academie dicht ging. Sterker nog: voor mij was het eigenlijk een productievere periode dan toen ik overal naartoe moest reizen. Maar ik zie wel wat haken en ogen met dat ik volgend jaar ook stage moet lopen en eindexamen moet doen. Ik moet dan leven met het feit dat we dan in een 1,5 meter samenleving gaan leven. De toekomstdromen die ik had, zullen dan niet echt hetzelfde zijn, dat is wel een tegenslag. Ik denk niet dat mijn werkwijze, de wijze hoe ik onderneem of contact op zoek met anderen, daardoor zozeer veranderd is.'
Samenwerking in de toekomst
Hebben jullie verdere plannen voor samenwerking?
We studeren allebei beeldende kunst en we hebben allebei een eigen blik op ons makerschap. En ik denk dat daarin ook wel twee verschillende wegen zijn. We hebben nog steeds wel een geschiedenis in het maken van muurschilderingen. Als de opdrachten zich ervoor aandienen, gaan we dat natuurlijk weer samendoen.